Jak mocno poci się koń? 5 stopniowa skala określająca utratę potu
Elektrolitów potrzebuje każdy organizm. Są one odpowiedzialne za nawodnienie organizmu i sprawne przebieganie procesów w organizmie. Zapotrzebowanie na nie trzeba rozpatrywać w dwóch aspektach: suplementacji podstawowej oraz uzupełnienia strat, które najczęściej powstają wraz z wydzielaniem potu.
Konie pocą się z różnym natężeniem, co zależne jest od wielu czynników. Szacuje się, że przy umiarkowanym treningu w temperaturze od 10 do 21°C utrata potu wynosi ok 4 litry na godzinę, ale należy pomnożyć ją nawet 4-krotnie, gdy temperatura lub intensywność pracy się zwiększają. Z każdym litrem potu koń traci cenne elektrolity, które należy uzupełnić podając suplement elektrolitowy.
Ponieważ ilość utraconego potu jest różna, różna powinna być także ilość podawanych elektrolitów.
W letnim okresie treningowym, lub przez cały rok, jeśli koń tego wymaga, można podawać jedną dawkę elektrolitu jako bazową. Zapewni ona elektrolity dla minimalnej przewidywanej utraty potu. Drugą dawkę elektrolitu należy dopasować od natężenia pocenia.
W 2013 roku badacze z niemieckiego uniwersytetu wstępnie opracowali opisowy system punktacji „natężenia” pocenia się z podziałem na pięć stopni.*
Poniżej nasze podsumowanie tego badania:
1 stopień – najlżejszy - utrata od 1 do 4 litrów potu.
U takich koni obszar pod siodłem jest ciemny i lepki. Boki ciała są ciemniejsze niż normalnie, a gardło i szyja wzdłuż przełuku są wilgotne. 1 stopień – najlżejszy - utrata od 1 do 4 litrów. U takich koni obszar pod siodłem jest częściowo lub całkowicie ciemny i lepki. Boki ciała są ciemniejsze niż normalnie, a gardło i szyja wzdłuż przełyku są wilgotne.
2 stopień – lekki – utrata od 4 do 7 litrów potu.
Stanowi to około 0,7 do 1,2% masy ciała. Widoczne spocone obszary na szyi, gardle i pod siodłem. Na krawędziach siodła i w miejscu styku wodzy z szyją, mogą znajdować się niewielkie spienienia. Podobnie pomiędzy tylnymi nogami.
3 stopień – znaczny – utrata od 7 do 9 litrów potu, co stanowi to około 1,2 do 1,5% masy ciała.
Boki konia, szyja, gardło oraz obszary pod siodłem i popręgiem są całkiem mokre. Ogłowie pozostawi wyraźny mokry ślad na głowie. Możliwe spienianie przy paskach policzkowych.
4 stopień – mocny – utrata od 9 do 12 litrów potu. To około 1,5 do 2,0% masy ciała.
Do powyższych śladów wilgotne, ciemne zmarszczki nad oczami. Konie otyłe lub silnie umięśnione wykazują wyraźne spienienie między tylnymi nogami.
5 stopień – ciężki – utrata od 12 do 18 litrów potu. Stanowi to około 2 do 3% masy ciała.
Konie na tym etapie miałyby wszystkie powyższe objawy. Ponadto pojawiłyby się kapiące krople potu nad oczami i pod brzuchem.
Jeden litr końskiego potu zawiera** około:
2,8 g sodu,
5,3 g chloru,
1,4 g potasu,
0,12 g wapnia,
0,05 g magnezu i fosforu.
Objawy niedoboru elektrolitów to zmęczenie siły mięśni i brak chęci do wysiłku. Osłabiona siła i wydolność występuje już przy niewielkim deficyt poziomu elektrolitów i może skutkować subtelnymi oznakami odwodnienia, wpływającymi na funkcjonowanie mięśni i nerwów.
Inne, mniej subtelne objawy obejmują brak apetytu, ciemny mocz, apatię, zapadnięte oczy i słabą regenerację po wysiłku fizycznym. Ponadto trudności z koncentracją, drażliwość. W efekcie może dojść do mięśniochwatu. Może również wystąpić stan zwany synchronicznym trzepotaniem przepony lub „uderzeniami”, powodujący skurcze przepony przypominające czkawkę.
Duże odwodnienie prowadzi do niepewnego chodu, zawrotów głowy, szybkiego lub nieprawidłowego tętna, dezorientacji, letargu, opuchlizny mózgu i zgonu.
Ważne: elektrolity musza być przyjmowane z wodą. Nie musza być w niej rozpuszczone. Koń musi mieć do niej dostęp i przyjąć płyny przyjmując także elektrolity.
* https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23534876/
**na podstawie NRC Nutrient Requirements for Horses 2007