Jakie probiotyki dla koni?
Świadomość w kwestii zasadności stosowania probiotyków w diecie jest coraz większa, zarówno w obszarze żywienia koni jak i ludzi i innych zwierząt.
Podawanie probiotyków przy antybiotykoterapii jest już praktycznie standardowa procedurą, ale jest jeszcze sporo innych wskazań do ich stosowania. Przeczytaj kiedy warto je podać koniom.
Kiedy stosować probiotyki w diecie koni?
Najczęstszym wskazaniem do stosowania preparatów probiotycznych jest stan zdrowia konia lub warunki środowiskowe na niego wpływające. Podawanie probiotyku ma za zadanie uzupełnić florę bakteryjną układu pokarmowego w „dobre” bakterie, czyli takie, które powinny naturalnie bytować w jelitach. Ich obecność jest konieczna do prawidłowego trawienia i przyswajania składników pokarmowych z pożywienia. Leki, stres, głodówka, zmiany w pożywieniu to najczęstsze czynniki zaburzające florę bakteryjną, czyli wpływające na namnażanie „złych” bakterii.
Poniżej przedstawiamy przykładowe sytuacje w których warto podać probiotyki:
- przy wspomnianej wyżej farmakoterapii - podawanie leków, szczególnie antybiotyków, wywołuje zmiany we florze bakteryjnej,
- przy zmianie paszy – najważniejszą zasada przy zmianie żywienia jest wprowadzanie zmian bardzo powoli, by flora bakteryjna miała czas zaadaptować, natomiast podanie probiotyków ułatwia ten proces,
- po zmianie stajni lub pastwiska, z uwagi na zmianę pożywienia probiotyk pomaga florze bakteryjnej zaadaptować się do nowego pożywienia,
- wiosną przy zmianie z żywienia sianem na żywienie pastwiskowe,
- po odrobaczaniu i szczepieniu,
- przy osłabieniu odporności,
- przy problemach ze strony układu pokarmowego np. biegunkach,
- po przebytej kolce, głodówce,
- u koni zbyt chudych – polepsza przyswajanie paszy,
- u koni z ograniczonym dostępem do paszy objętościowej,
- u koni często podróżujących,
- u koni nerwowych, stresujących się - z badań wynika, że konie mające nieprawidłową równowagę flory bakteryjnej są bardziej nerwowe, natomiast stres powoduje obumieranie „dobrych” bakterii. Podanie prebiotyku może pomóc przerwać ta samonakręcająca się spiralę,
- u koni z wzdęciami – probiotyki zapewniają efektywniejsze trawienia, a co za tym idzie mniejszą fermentację i powstawanie gazów,
- u koni z alergiami, pokasłujących lub ze stwierdzonym RAO – wspomaga regenerację organizmu,
- u źrebiąt z biegunką lub osłabionych.
Jak stosować?
Aby probiotyk mógł skutecznie zadziałać, absolutne minimum czasu jego podawania wynosi 3 tygodnie. Można stosować go profilaktycznie w formie kuracji (np. miesiąc podawania, miesiąc przerwy) lub regularnie przez cały czas.
Pełna odbudowa flory bakteryjnej trwa od 3 do 8 tygodni, w zależności od stopnia zaburzeń i ich przyczyny. W trudniejszych przypadkach proces ten może wymagać jeszcze dłuższego czasu.
W sytuacjach takich jak silna antybiotykoterapia, przebyta kolka czy poważne zaburzenia trawienne, zaleca się podawanie probiotyku przez okres około 3 miesięcy.
Przy antybiotykoterapii, także w zastrzykach, probiotyk należy przesunięciem 3-6 godzinnym w stosunku do antybiotyku.
Przykładowy harmonogram:
- Antybiotyk o godzinie 6:00 → probiotyk między 9:00 a 12:00.
- Antybiotyk o godzinie 18:00 → probiotyk między 21:00 a 24:00.
Jeśli taki harmonogram jest trudny do utrzymania, należy odczekać przynajmniej 2–3 godziny po podaniu antybiotyku. Probiotyk należy kontynuować jeszcze przez minimum 4 tygodnie po zakończeniu antybiotykoterapii.
Dawkowanie Biogen K:
Dawka profilaktyczna:
Dla konia o wadze 500 kg: 5 gramów dziennie.
Dawka terapeutyczna:
W przypadkach wyraźnych zaburzeń flory bakteryjnej (np. antybiotykoterapia, przebyta kolka, biegunka, zmiana paszy, stres związany z przeprowadzką):
Przez 7–10 dni: podawać 10–20 gramów dziennie rozdzielone na posiłki, następnie kontynuować w dawce profilaktycznej.
Dostosowanie dawki:
Dawkowanie należy proporcjonalnie dostosować do masy ciała konia.
Uwagi:
Pamiętaj, że kluczem do skuteczności probiotyku jest regularność podawania i odpowiedni czas stosowania. W przypadku wątpliwości dotyczących dawkowania lub długości kuracji warto skonsultować się z lekarzem weterynarii.
Jaki preparat probiotyczny dla koni wybrać?
Przede wszystkim od sprawdzonego producenta. Produkcja preparatów probiotycznych to działanie na żywych organizmach, które potrafią namnażać się w szybkim tempie, potrzebują pożywienia i są wrażliwe na zmiany warunków zewnętrznych. Sprawia to, że organizmy te są także podatne na obumieranie w przypadku nieprawidłowego manipulowania, rozmnażania lub przechowywania. Doświadczenie, zaplecze techniczne i wiedza producenta, potwierdzone badaniami lub certyfikatami zdecydowanie jest gwarancją jakości.
Przy wyborze probiotyku ważne jest także zwrócenie uwagi na jego skład bakteriologiczny. Producent powinien określić zarówno jakościowy (jakie szczepy bakterii zawiera preparat) jak i ilościowy (jak bardzo skondensowane są organizmy na nośniku). Skład bakterii powinien być dostosowany do organizmu danego gatunku, w naszym przypadku konia. Flora bakteryjna każdego gatunku różni się i inne wymagania będą miały koty, świnia a inne konie, dlatego jest to istotne. Wysoka koncentracja bakterii to zwykle oszczędność dla naszego portfela, ale też gwarancja skuteczności preparatu. Mała koncentracja to mała ilość bakterii, która może nie być wystarczająca by wprowadzić zmiany we florze bakteryjnej
Istotny jest także nośnik bakterii, głównie z punktu widzenia trwałości i użytkowania preparatu. Probiotyki można spotkać na nośniku płynnym lub proszku. Oto krótkie porównanie:
| Preparat w płynie | Preparat w proszku (Biogen K) |
Czas przechowywania po otwarciu | Bakterie są żywe, więc potrzebują pożywienia. Pożywienie to jest zwykle zawarte w preparacie – laicko to określając pływa razem z bakteriami. Po otwarciu takiego preparatu mamy określony czas na jego wykorzystanie, na przykład 14 dni. Producent oszacował, że na taki okres czasu wystarczy bakteriom pływającego z nimi pożywienia w idealnych warunkach przechowywania. Jeśli temperatura sprzyja namnażaniu bakterii preparat będzie miał krótszą ważność. | Bakterie są liofilizowane (zabezpieczone poprzez usuniecie wody), więc nie potrzebują pożywienia i są mało wrażliwe na zmiany otoczenia zewnętrznego. Kontakt z wilgocią / wodą jest w stanie aktywować te pożyteczne organizmy. |
Przechowywanie | Jest wymagająca – od 3-18 stopni. Gdy jest zbyt zimno baterie obumierają, gdy jest ciepło niekontrolowanie się namnażają, co za tym idzie potrzebują więcej pożywienia, którego nie dostaną więc szybciej umrą z głodu. Przemrożenie zabija bakterie. | Dzięki liofilizacji bakterie nie maja zbyt dużych wymagań dotyczących przechowywania. Nawet zmiany temperatury nie są w stanie im zaszkodzić. Optymalna temperatura przechowywani to 10-20 stopni, ale krótkotrwałe wystawieni na działanie skrajnych temperatur - od lekko minusowych do 50 °C, nie wpłynie niekorzystnie na jakość preparatu. Jedyne czego należy unikać to wilgoć i woda (szczelnie zamykać pojemnik). |
Smak i zapach | Preparaty w płynie zwykle mają dość ostry, specyficzny zapach, który nie wszystkim koniom przypada do gustu. | Proszek ma lekko słodkawy zapach i delikatny smak. Niewiele koni ma problem z jego przyjmowaniem. |
Sposób podawania | Zdecydowanym plusem preparatów w płynie jest możliwość podawania bezpośrednio do pyska. | Preparat najlepiej jest wymieszać z paszą. Jeśli trzeba podać go bezpośrednio do pyska można rozpuścić proszek w wodzie i podać strzykawką lub aplikatorem. |
Zainfekowanie | Preparatu nie można przelewać od innych pojemników, gdyż kontakt z innymi organizmami, może spowodować jego zepsucie. | Preparat można przesypać do czystego suchego pojemnika, co jest przydatne przy zakupach „na spółkę”. |
Data ważności | Krótka. Od momentu otwarcia jest określony czas na wykożystanie preparatu (około 2-3 tygodni). | Długa. Po jednorazowej kuracji otwarte opakowanie można szczelnie zamknąć i odstawić do zastosowania dopiero za kilka tygodni. |
Jakość flory bakteryjnej jelit ma ogromne znaczenie w żywieniu koni, dlatego w paszach Nuba Equi znajdują się zarówno probiotyki jak i prebiotyki, a w dziale suplementów nie mogło zabraknąć preparatu tego rodzaju. Flora bakteryjna jelit jest odpowiedzialna za trawienie części pokarmów trafiających do układu pokarmowego, a także „produkcję” wielu ze składników odżywczych (np. witamin z grupy B). Jej waga jest na tyle duża, że przez niektórych dietetyków postrzegana jest jako osobny organ w organizmie konia.
Nuba Equi zdecydowała się na sprzedaż właśnie probiotyku Biogen K z uwagi na jakość tego preparatu, kompozycję bakteri dostoswaną do przewodu pokarmowego koni, jak i wygodę stosowania. Jednak najważniejszym czynnikiem w podjęciu decyzji o współpracy była skuteczność Biogenu sprawdzona na naszych koniach, jak i pozytywne opinie współpracujących z nami lekarzy weterynarii.
