Mikronizacja ma na celu polepszenie parametrów zbóż, by były łatwiej strawne i lepiej przyswajalne przez konia. Ale może od początku...
Organizm konia jest stworzony do trawienia pasz włóknistych; trawy, siana itp. Konie często potrzebują dodatkowej energii, stąd potrzeba podawania pasz treściwych w większości złożonych ze zbóż. Zboża dostarczają szybko uwalnianej energie dzięki zawartej w nich skrobi. Niestety skrobia większości zbóż jest trudno strawna.
Najlepszym wyborem z wszystkich zbóż w formie nieprzetworzonej jest owies. Zawiera najwięcej włókna, a cząsteczki skrobi zbudowane są ze średniej wielkości granul łatwo rozpadających się na mniejsze cząstki. Pozwala to na stosunkowo łatwe jej trawienie w jelicie cienkim (ok. 80%). Jest to pożądany proces umożliwiający efektywne wykorzystanie skrobi.
Pozostałe ziarna (jęczmień, kukurydza, pszenica, żyto) nie nadają się do zastosowania w żywieniu konie bez uprzedniej obróbki. Skrobia w nich zawarta składa się z dużych, mocno związanych ze sobą granul co czyni ją trudno strawną.
Koń trawi skrobię, w zależności od ilości, struktury i przetworzenia, w jelicie cienkim za pomocą enzymu trzustkowego - amylazy. Zdolność do wytworzenia tego enzymu przez konia jest ograniczona, dlatego jeśli podaż skrobi jest zbyt duża, trafia ona niestrawiona do jelita grubego. Bytujące tam mikroorganizmy szybko poddają ją fermentacji. Jeśli ilość łatwo fermentujących składników pokarmowych (skrobia, ale też białko) w jelicie grubym jest zbyt duża, efektem może być powstawanie kwasu mlekowego, gazów, toksyn i obniżenie pH treści pokarmowej. Szczególnie przy braku odpowiedniej ilości paszy objętościowej (włókna), które ma właściwości buforujące. Gazy, częste ziewanie, łykanie, luźny kał czy utrata apetytu mogą być pierwszym objawem zaburzenia mikroflory jelita grubego. Może to prowadzić do nieprawidłowego trawienia i często poważnych chorób (kolka, ochwat itp.).
Aby skrobia była łatwiej strawna należy poddać ziarno wstępnej obróbce. Liczne badania przeprowadzone przez naukowców udowodniły, że stosowane kiedyś powszechnie obróbki mechaniczne (gniecenie, śrutowanie) niewiele poprawiają jej strawność. Na przykład skrobia nie przetworzonego jęczmienia strawna jest w około 20%, a gniecionego niecałe 30%. Kukurydza odpowiednio około 30% i 50%.
Podczas mikronizacji materiał paszowy jest podgrzewany przez promienniki podczerwieni, co prowadzi do bardzo szybkiego wzrostu temperatury i ciśnienia pary wodnej wewnątrz każdego ziarna. Następuje zmiękczenie, pęcznienie i pękanie cząsteczek skrobi i zmiana ich struktury (tzw. żelatynizacja skrobi). Ziarna są następnie gniecione na płatki.
Oprócz strawności skrobi, proces mikronizacji poprawia także strawność białek, a ziarna mikronizowane cechuje wyższa zawartość energii metabolicznej w stosunku do materiału nieprzetworzonego. Dodatkowo mikronizacja zapobiega rozwojowi grzybów i pleśni oraz niszczy istniejące bakterie, wirusy, pleśnie i drożdże. Zabieg ten zmieniając strukturę molekularną poszczególnych ziaren pozytywnie wpływa też na smakowitość paszy!
